Komisariat Rzeszy Ukraina
Komisariat Rzeszy Ukraina (niem. Reichskommissariat Ukraine) – niemiecka nazwa dla cywilnej administracji wschodnich terenów zdobytych przez III Rzeszę na ZSRR po 22 czerwca 1941, utworzona 1 września 1941, istniejąca do początków 1944, z siedzibą w Równem. Komisarzem Reichskommissariatu był Erich Koch.
Podział administracyjny ustalono w niemieckiej Kwaterze Głównej, na naradzie pod przewodnictwem Adolfa Hitlera, z udziałem Hermanna Göringa, Alfreda Rosenberga, Wilhelma Keitla, Hansa Lammersa i Martina Bormanna 16 lipca 1941[1].
Podział administracyjny Reichskommissariatu Ukraine w 1943[edytuj | edytuj kod]
W miejsce obwodów i rejonów zorganizowano gebietkommissariaty. Obwody czernihowski, sumski, charkowski, doniecki i łuhański wydzielono w osobną strefę frontową, oddzieloną od RKU granicą, którą można było przekroczyć tylko ze specjalną przepustką.
W sumie Komisariat dzielił się na 6 komisariatów generalnych, 114 komisariatów rejonowych i 433 gminy[2].
Okręg generalny Dnjepropetrowsk[edytuj | edytuj kod]
Generalnym komisarzem okręgu był Klaus Selzner.
Komisariaty:
- Berdjansk
- Chortiza
- Dnjepropetrowsk-Stadt
- Dnjepropetrowsk-Land
- Halbstadt
- Kamenka
- Kamenskoje-Stadt
- Kriwoi Rog-Stadt
- Kriwoi Rog-Land
- Nikopol
- Nowo Moskowsk
- Oreschow
- Pawlograd
- Petrikowka
- Pjatichatka
- Pokrowskoje
- Pologi
- Saporoshje-Stadt
- Sinelnikowo
Okręg generalny Kiew[edytuj | edytuj kod]
Generalnym komisarzem okręgu był Waldemar Magunia.
Komisariaty:
- Bila Zerkwa
- Borispol
- Chabnoje
- Chorol
- Gadjatsch
- Iwankow
- Karlowka
- Kiew-Stadt
- Kiew-Land
- Kobeljaki
- Korssun
- Krementschug
- Lochwiza
- Lubny
- Mirgorod
- Oposchnia
- Perejaslaw
- Pirjatin
- Poltawa
- Smela
- Solotonosha
- Zwinogródka
- Taraschtascha
- Uman
- Wassilkow
Okręg generalny Krim (Tauryda)[edytuj | edytuj kod]
Generalnym komisarzem okręgu był Alfred Frauenfeld.
Komisariaty:
Okręg generalny Nikolajew[edytuj | edytuj kod]
Generalnym komisarzem okręgu był Ewald Oppermann.
Komisariaty:
- Alexanderstadt [wcześniej: Bolschaja Alexandrowka]
- Alexandria
- Alexandrowka/Südlicher Bug
- Bobrinez
- Cherson
- Dolinska
- Gaiworon
- Kirowograd
- Nikolajew
- Nowibug
- Nowo Mirgorod
- Perwomaisk
- Wosnessensk
- Otschakow
Okręg generalny Shitomir[edytuj | edytuj kod]
Generalnym komisarzem okręgu był Kurt Klemm, a od 1942 Waldemar Magunia.
Komisariaty:
- Berditschew
- Bragin
- Chmelnik
- Gaissin
- Hegewald
- Kasatin
- Korosten
- Korostyschew
- Monastyrischtsche
- Mosyr
- Nemirow
- Olewsk
- Owrutsch
- Petrikow
- Retschiza
- Shitomir
- Winniza
- Zwiahel
Okręg generalny Wolhynien-Podolien[edytuj | edytuj kod]
Generalnym komisarzem okręgu był Heinrich Schöne. Jego siedzibą został Brześć.
Oprócz terenów Wołynia i Podola (obwód wołyński, rówieński, część żytomierskiego) do okręgu włączono tereny południowego Polesia (południowe części obwodów brzeskiego i pińskiego) granica przebiegała około 20 km na północ od Prypeci. Dzielił się na 25 terenów powiatowych, z czego 8 przed wojną należało całkowicie lub częściowo do ZSRR, a pozostałe do Państwa Polskiego.
Komisariaty:
- Antoniny
- Bar
- Brest-Litowsk
- Dubno
- Dunajewzy
- Gorochow
- Jarmolinzy
- Kamenez Podolsk
- Kamen Kaschirsk
- Kobryn
- Kostopol
- Kowel
- Kremianez
- Letitschew
- Luboml
- Luzk
- Pinsk
- Proskurow
- Rowno
- Sarny
- Saslaw
- Schepetowka
- Staro Konstantonow
- Stolin
- Wladimir Wolynsk
Inne tereny[edytuj | edytuj kod]
Część dawnego terytorium sowieckiego, znajdująca się pomiędzy rzekami Boh i Dniestr, należąca również do Reichskommissariat Ukraine, została przekazana Rumunii jako tzw. „Transnistria” i była zarządzana z Odessy przez rumuńskiego gubernatora – dr Gheorghe Alexeanu.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przy czym władze nazistowskie zrezygnowały z planu utworzenia zależnego państwa ukraińskiego, por. Grzegorz Mazur, Jerzy Skwara, Jerzy Węgierski – „Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa”, s. 214
- ↑ G. Motyka – „Ukraińska partyzantka ...”, s. 192